Veiligheidsinstructiekaarten en werkinstructiekaarten

Werk je met houtbewerkingsmachines? Dan is veilig werken superbelangrijk. Machines zijn handig om snel en precies te werken, maar ze kunnen ook gevaarlijk zijn als je ze niet juist gebruikt. Daarom bestaat er voor elke machine: 

• een Veiligheidsinstructiekaart (VIK) – die vertelt hoe je veilig werkt 
• een Werkinstructiekaart (WIK) – die toont hoe je het werk goed uitvoert 

Deze kaarten geven je duidelijke uitleg, zodat je weet wat je moet doen. Ze helpen je om ongelukken te vermijden en het werk juist te doen. 

Waarom zijn er veiligheidsregels? 

Veilig werken is geen keuze, het is verplicht. In België zegt de Welzijnswet dat je werkgever moet zorgen voor een veilige werkplek. Dat betekent: 

• Je moet duidelijke instructies krijgen over veiligheid. 
• Je moet weten wat de risico’s zijn in je werk. 
• Je moet altijd de juiste informatie kunnen vinden over hoe je veilig moet werken. 

Daarom zijn er de VIK en de WIK. Ze maken alles duidelijk. Lees de kaarten goed vóór je begint, en volg altijd de instructies. Zo werk je veilig, correct én vlot. 

Wat zijn VIK’s en WIK’s? 

Beide soorten kaarten helpen je om veilig en correct te werken, maar ze hebben elk een eigen functie.

Veiligheidsinstructiekaarten 

Een veiligheidsinstructiekaart (VIK) geeft weer welke risico’s verbonden zijn aan een bepaalde machine of taak, en hoe je je daartegen beschermt. Denk hierbij aan het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen zoals handschoenen, een veiligheidsbril of gehoorbescherming.

Daarnaast beschrijft een VIK ook de noodprocedures: wat je moet doen bij een ongeval, brand of het morsen van gevaarlijke stoffen, en hoe je op een veilige manier met risicovolle producten omgaat.

De veiligheidsinstructiekaart moet je raadplegen vóór je start met werken aan een machine, gereedschap of specifieke taak op je werkpost. Zo zorg je ervoor dat je goed geïnformeerd en voorbereid bent, en voorkom je ongevallen of letsels.

Werkinstructiekaarten

Een werkinstructiekaart (WIK) beschrijft stap voor stap hoe je een taak op de juiste manier uitvoert. Zo zorgt de WIK ervoor dat iedereen het werk volgens dezelfde werkwijze aanpakt, wat de kwaliteit verhoogt en fouten of ongevallen helpt voorkomen.

De inhoud bestaat uit een duidelijke, opeenvolgende taakbeschrijving, specifiek gericht op het correct uitvoeren van een bewerking met een machine of gereedschap.

Voor wie zijn deze VIK’s en WIK’s bedoeld? 

Voor iedereen op de werkvloer, maar vooral: 

• Leerlingen en nieuwe collega’s. 
• Mensen die met machines of gevaarlijke producten werken. 
• Iedereen die veilig moet werken. 

Wanneer gebruik je VIK’s en WIK’s? 

• Als je iets nieuws leert. 
• Om je geheugen op te frissen over hoe je veilig werkt.
• Tijdens korte veiligheidsbesprekingen (toolboxmeetings). 
• Na een ongeval, om te zien wat er fout ging. 

Hoe gebruiken op de werkvloer? 

Je komt ze op verschillende manieren tegen: 

• Bij je start: Je krijgt uitleg van je begeleider over veiligheidsregels en werkinstructies. 
• Op borden: Ze hangen bij machines of werkposten. 
• Met QR-codes of apps: Sommige bedrijven gebruiken digitale tools om snel toegang te geven tot instructies. 
• Door toezicht: Preventieadviseurs of je begeleider kijkt of je juist werkt. 
• Als er iets verandert: bij nieuwe risico’s worden de kaarten aangepast. 

TIP: Lees altijd goed de instructies, stel vragen als je iets niet snapt, en volg de regels. Zo werk je veilig en vermijd je problemen! 

Wil je voorbeelden zien van deze veiligheids- en werkinstructiekaarten? 

Maak een account op www.woodwize.be, log in als leerling, leerkracht of werknemer en check bij machinedocumentatie.